26 październik

Bydło opasowe – 4 najpopularniejsze rasy hodowane w Polsce.

Limusine

Ojczyzną rasy są centralne regiony Francji: Limousin i Marche, o surowym klimacie i skalistym podłożu. Te trudne warunki środowiskowe wpłynęły niewątpliwie na takie cechy dzisiejszych zwierząt jak: zdrowie, kondycja, zdolności adaptacyjne. Limousine – zwierzęta masywne i silne – były przez długi czas użytkowane jako siła pociągowa, a pod koniec okresu użytkowania opasane i przeznaczane na rzeź. Uzyskiwane od nich mięso odznaczało się wybitną jakością.
Fakt, że rodzime tereny tych zwierząt są mocno odizolowane sprawił, że hodowcy doskonalili je w obrębie rasy, sporadycznie krzyżując z miejscowym bydłem w celu zwiększenie kalibru. Księgi hodowlane rasy limousine zostały założone w 1886 roku. Pierwszy export miał miejsce pod koniec XIX wieku, a odbiorcami były Brazylia i Argentyna. Dziś jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych ras mięsnych na świecie, hodowana w ponad 60 krajach w prawie wszystkich strefach klimatycznych. Najliczniejsza populacja czystorasowa utrzymywana jest w kraju pochodzenia – Francji i liczy ponad 700 tysięcy krów.
Przyczyn ogromnej popularności bydła limousine jest wiele. Obok imponującego umięśnienia i wysokich walorów kulinarnych chudego mięsa, najważniejsze z nich to: zdolność przystosowania się do różnych warunków środowiska, dobre zdrowie, łatwość ocieleń i duża żywotność cieląt. Zwierzęta utrzymywane są z powodzeniem zarówno w chowie intensywnym w budynkach inwentarskich jak i ekstensywnym na pastwiskach.

Simental

Rasa simentalska swój rodowód bierze ze Szwajcarii. Warunki klimatyczne oraz ukształtowanie terenu i użytkowanie robocze wpłynęły na jej zdrowie i łatwość aklimatyzowania się w różnych warunkach środowiskowych. Jest jedną z ras najliczniej reprezentowanych na świecie. Zamieszkuje pięć kontynentów, a jej pogłowie liczy około 41 milionów sztuk. Została wyhodowana w dolinie rzeki Simme w Szwajcarii, od której wzięła nazwę. Jest to rasa nadająca się do hodowli w różnych strefach klimatycznych, cechuje ją mocna konstytucja i dobre zdrowie. Pierwotnie simentalery były bydłem roboczym, dlatego charakteryzuje je masywna budowa (o mocnym kośćcu i dobrze rozbudowanej muskulaturze); następnie rasę tą formowano w kierunku mlecznym. Dobre warunki do rozwoju hodowli bydła stworzyły urodzajne gleby rejonów alpejskich, które są położone na wapieniach. Mocna konstytucja tych zwierząt powstała dzięki dobrym pastwiskom i mocnemu treningowi organizmu na stromych zboczach. Bydło to przez 180 dni przebywa na pastwiskach. Bydło simentalskie zalicza się do najstarszych ras europejskich, gdyż istnieją o nim wzmianki pochodzące już z XIII wieku.
Charakteryzuje je duży kaliber, ciężka i szeroka głowa, mocne kończyny, kłąb dobrze związany, szeroki, niekiedy tylko rozdwojony, trochę wystający ponad linię grzbietu. Masa ciała krów wynosi 700-800 kg a buhajów 1000-1200 kg. Umaszczenie tułowia najczęściej łaciate. Na białym tle rozmieszczone są duże łaty w kolorze od beżowego po czerwony. Rzadziej tułów jest umaszczony jednolicie, a zawsze białe: głowa, podbrzusze i dolne odcinki kończyn oraz kiść ogonowa. Ze względu na znaczną masę noworodków – ok. 40 kg cieliczki i ok. 45 kg buhajki – zdarzają się trudne porody.
Obecnie bydło simentalskie użytkowane jest głównie w kierunku mleczno-mięsnym. Natomiast hodowla w kierunku jednostronnie mięsnym prowadzona jest w większości krajów Europy Zachodniej, takich jak: Wielka Brytania, Irlandia i Dania.
Do cech zachęcających konsumentów do spożywania mięsa bydła simentalskiego należą jego walory kulinarne. Natomiast dla hodowców zachęcające jest to, że zwierzęta posiadają dobre cechy związane z reprodukcją, wykorzystaniem paszy oraz przystosowaniem do różnych warunków środowiskowych. Mają dobrą zdolność opasową i wydajność rzeźną. Dobrze wykorzystują objętościowe pasze gospodarskie.

Charolaise

Do niedawna uznawana za jedną z najlepszych ras bydła mięsnego. Jest to największa pod względem kalibru i masy ciała francuska rasa mięsna. Została wyhodowana w centralnej Francji, w regionie Saone et Loire, a wywodzi się bezpośrednio od bydła roboczego z okolic Charollais. Bydło to kształtowało się w łagodnym klimacie na terenach żyznych pastwisk. Później stosowano dolew krwi starej, angielskiej rasy shorthorn i użytkowanie dwukierunkowe: jako siła roboczo-pociągowa oraz jako opasy, dostarczające dobrej jakości mięsa. Szczególne, międzynarodowe znaczenie rasa ta uzyskała po II. Wojnie Światowej, przede wszystkim jako komponent ojcowski do krzyżowania towarowego. Zdecydowana poprawa wartości opasowej (przyrosty dobowe i wybitne umięśnienie) cieląt mieszańców pochodzących z krzyżowania buhajów omawianej rasy z krowami o mlecznym typie użytkowości sprawiła, że 92 kraje importowały buhaje charolaise z Francji. Do Polski rasa ta została sprowadzona po raz pierwszy w 1961 roku. Od lat 90. jest sukcesywnie wypierana z rynków światowych przez inną francuską rasę limousine, która ze względu na mniejszy udział asystowanych porodów i lepszą wartość rzeźną (głównie mniejszy udział kości w tuszy) zastąpiła ją na pozycji lidera w europejskiej populacji bydła mięsnego.
Zwierzęta tej rasy są rogate, o jednolitym białym, czasami słomkowym umaszczeniu. Skóra jest niepigmentowana, a śluzawica, rogi i racice jasne. Głowa szeroka, szyja krótka i dobrze umięśniona. Posiadają głęboką i dobrze wysklepioną klatkę piersiową, szeroki, długi i dobrze umięśniony zad.
Charolaise jest rasą późno dojrzewającą. Jałówki osiągają dojrzałość hodowlaną między 18. a 24. miesiącem życia. Masa dorosłych krów wynosi 700-900 kg, a buhajów 1000-1200 kg przy wysokości w kłębie odpowiednio: 140 i 150 cm.
Płodność jest niższa niż u innych ras, a ruje są często trudne do wykrycia. Zdarzają się trudne porody, choć selekcja znacznie tę cechę poprawiła. Masa cieląt po urodzeniu jest duża i wynosi przeciętnie: 40 kg – jałówki, 45 kg – buhajki. Przyrosty dobowe opasów są bardzo wysokie i wynoszą 1200 -1500 g. Od opasów uzyskuje się dużo, dobrej jakości mięsa z małą zawartością tłuszczu.
Chów i hodowla tej rasy wymaga intensywnego żywienia oraz starannej opieki.

Hereford

Jest uważana za najbardziej rozpowszechnioną na świecie rasę bydła mięsnego. Pochodzi z hrabstwa Hereford w zachodniej Anglii, gdzie przed rokiem 1700 znana była pod nazwą Hereford-shire. Utworzono ją w wyniku krzyżowania lokalnego ciężkiego czerwonego bydła roboczego z białogłowym bydłem sprowadzonym z Flandrii..
Obecnie hereford to rasa jednostronnie mięsna średniego kalibru. Masa ciała krów wynosi około 600 kg, zaś buhajów hodowlanych – około 900 kg; wysokość w kłębie odpowiednio: 130 cm i 135 cm Należy jednak zaznaczyć, że w niektórych stadach hodowlanych średnia masa ciała dorosłych krów wynosi ponad 700 kg. Tułów głęboki, masywny, długi, z dobrze zaznaczonym przodem i szerokim grzbietem, osadzony na krótkich, mocnych, dobrze umięśnionych, szeroko rozstawionych nogach tworzy prostokątną sylwetkę charakterystyczną dla bydła mięsnego. Głowa jest mała, krótka, o szerokim czole, z grubymi rogami skierowanymi półkoliście do tyłu i do dołu, kościec dość delikatny, skóra gruba, lecz miękka, sierść bywa często kędzierzawa. Hereford to rasa wcześnie lub średnio-wcześnie dojrzewająca; jałówki w stadach hodowlanych kryje się w wieku 15-18 miesięcy, a w stadach towarowych w wieku 15 miesięcy. Krowy są bardzo płodne, charakteryzują się łatwością ocieleń i opiekuńczością rodząc cielęta o masie około 36 kg (byczki) i około 33 kg (jałóweczki). Wydajność mleczna jest średnia. Ogromną zaletą rasy hereford jest to, że zwierzęta osiągają wysokie wskaźniki reprodukcji w warunkach minimalnego nadzoru i troski ze strony człowieka o przebieg porodu i odchów cieląt.
Średnie dobowe przyrosty w opasie wynoszą 1000 g, a 1,5-roczne, intensywnie żywione opasy osiągają masę ok. 650 kg i wydajność rzeźną dochodzącą do 65%. Jakość mięsa jest wysoka: jest ono marmurkowate, soczyste, ze znaczną ilością tłuszczu.
Bydło rasy hereford nadzwyczaj szybko i łatwo aklimatyzuje się w skrajnie trudnych warunkach klimatycznych i doskonale znosi ekstensywny pastwiskowy system utrzymania, zwłaszcza na obszarach o roślinności ubogiej i miernej jakości, a nawet na nieużytkach. Może być utrzymywane całodobowo na pastwisku, nie wymagając przy tym pomieszczeń inwentarskich.

[insert-modal-contact-form]