27 kwiecień

BIAŁKO W ŻYWIENIU KRÓW

Białko jest najważniejszym i najdroższym komponentem pasz dla krów mlecznych, dlatego bardzo ważna jest jego jakość i pochodzenie. Duży udział kiszonki z kukurydzy oraz traw w żywieniu bydła wymaga stosowania uzupełniających pasz białkowych. Z reguły białko uzupełniane jest w dawce żywieniowej dodatkiem wysokobiałkowych pasz treściwych.  Najtańsze białko, zawarte w  kiszonkach z traw i roślin motylkowych, charakteryzuje się wysoką wartością biologiczną i dużym stopniem rozkładu przez bakterie żwaczowe. Szeroka wiedza na temat żywienia bydła mlecznego, kontrola zadawanych pasz, oraz zapewnienie odpowiednich warunków utrzymania stada może być gwarancją dobrej i ustabilizowanej na wysokim poziomie produkcji mleka. W przypadku dużej wydajności krów hodowcy zdają sobie sprawę, że tradycyjne żywienie nie wystarcza. Oczywiście w paszach podstawowych stosowanych w żywieniu bydła występują niezbędne składniki takie jak białko, węglowodany, tłuszcze, makro i mikro elementy, ale ich ilość jest niewystarczająca dla pokrycia zapotrzebowania wysoko produkcyjnych krów. Gdy kończą się możliwości drobnoustrojów w produkcji białka o wysokiej wartości biologicznej, rośnie zapotrzebowanie na białko, które nie ulega degradacji w żwaczu. Im krowa bardziej wydajna, pobiera większe ilości paszy, tym treść żwacza opuszcza go szybciej. Mikroorganizmy mają mniej czasu na rozkład białka paszy i większa jego część nie ulega rozkładowi w żwaczu. Druga część, znacznie większa, podlega rozkładowi  i jest wykorzystywana przez  drobnoustroje  żwacza. Aby   ta część została w pełni wykorzystane niezbędna jest energia w żwaczu. Przy niedoborze energii amoniak, będący produktem rozpadu białka, przedostaje się do krwi, obciążając organizm krowy.  Białko mikrobiologiczne jest  najcenniejszym źródłem białka, dlatego najważniejsze w żywieniu bydła jest stworzenie dobrych warunków do fermentacji w żwaczu. Trzeba pamiętać, że niedobór białka obniża produkcję, ale przekarmianie białkiem jest  drogie oraz niezdrowe dla krów mlecznych. Nadmiar białka w dawce pokarmowej, zwłaszcza  przy niedoborze energii  powoduje powstawanie w żwaczu nadmiernych ilości amoniaku, który nie może zostać przetworzony w białko bakteryjne. Nie ma zależności pomiędzy zawartością białka ogólnego w dawce, a % zawartością białka w mleku, a więc nie ma sensu zwiększanie zawartości białka ogólnego w dawce, jeżeli z oceny mleczności otrzymujemy dane o małej zawartości białka w mleku.

Jeżeli znamy zawartość białka w stosowanych paszach objętościowych, możemy w prosty sposób wstępnie obliczyć zapotrzebowanie na białko ogólne w zależności od produkcji mleka, przyjmując, że na potrzeby bytowe trzeba dostarczyć 450 gram białka dziennie i wyprodukowanie jednego kg mleka 85 gram białka.

Przykład: Krowa o wadze 650 kg w 50 dniu laktacji produkująca 30 kg mleka dziennie, żywiona kiszonką z traw o zawartości  40 % suchej masy i 15% białka w suchej masie i kiszonką z kukurydzy o zawartości 35% suchej masy i 8% białka w suchej masie.

Zapotrzebowanie na białko ogólne 450gr +35 X 85gr =3425gr białka ogólnego

Pasze:

Kiszonka z traw 30kg           –  1800gr białka ogólnego

Kiszonka z kukurydzy 30kg  –   850gr białka ogólnego

Razem : 60 kg                       – 2650gr białka ogólnego

Jak widać z powyższego przykładu, stosując dość duże dawki pasz objętościowych o dobrych parametrach możemy zabezpieczyć białko ogólne na produkcję ok. 25,8 kg mleka. Oczywiście jest to przykład bardzo uproszczony, nie obejmujący wielu innych parametrów dawki żywieniowej takich jak włókno czy energia, ale daje ogólny pogląd na możliwości zabezpieczenia białka w dawce żywieniowej. Brakujące 775 gram białka dziennie trzeba dostarczyć w formie pasz treściwych.

Przykładowe pasze treściwe uzupełniające dawkę w białko ogólne o 775 gram:

MPU Koncentrat 38        – 2,1 kg/d

MPU Koncentrat 40S.C. -1,93 kg/d

MPU KW 22                     – 3,5 kg/d

MPU KM 20 Standard     – 3,8 kg/d

MPU KM Łaciata  18        – 4,3 kg/d

Janusz Kamiński

[insert-modal-contact-form]