23 lutego 2016 r. rząd przyjął projekt ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (dalej: uwsn). Projekt ten zakłada zmiany w możliwości sprzedaży i zakupu ziemi rolnej.

Jeśli zostanie przyjęty przez Sejm, utraci moc ustawa z 5 sierpnia 2015 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, natomiast jeśli nie zostanie przyjęty – wejdzie ona w życie 1 maja 2016 roku.

Przyczyną tych obydwu nowelizacji – zarówno dokonanej 5 sierpnia, jak i planowanej – jest fakt, że 1 maja 2016 roku przestaje obowiązywać zakaz zakupu ziemi przez cudzoziemców z Unii Europejskiej.

Choć bezpośrednio nie można utrudnić cudzoziemcom z UE zakupu ziemi, to każdy z krajów unijnych ma możliwość takiego kierowania własnością i posiadaniem ziemi, aby były chronione interesy państwa i obywateli z tym związane – i z niej korzysta. A zakładane zrównanie dochodów obywateli naszego kraju i UE, które miało dokonać się po 12 latach naszej unijnej przynależności, nie nastąpiło. Potrzeba ochrony jest więc nadal aktualna, tak jak było to w momencie akcesji.

Nowe uregulowania mają objąć właścicieli ziemi państwowych i prywatnych, mają znaczenie zarówno dla sprzedających, jak i dla kupujących ziemię

Według projektowanej przez nowy rząd ustawy, nabywcą nieruchomości rolnej będzie mógł być wyłącznie rolnik indywidualny, a powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z powierzchnią nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rodzinnego nabywcy nie będzie mogła przekraczać powierzchni 300 ha użytków rolnych.

Wymóg nabycia przez rolnika indywidualnego nie będzie dotyczył m.in. nabycia przez:

a) osobę bliską zbywcy,

b) jednostkę samorządu terytorialnego,

c) Skarb Państwa lub działającą na jego rzecz Agencję.

Nie dotyczy też m.in. nabycia w wyniku dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego.

Nabycie nieruchomości rolnej przez inne podmioty niż wymienione wyżej może nastąpić za zgodą prezesa ANR, wyrażoną w drodze decyzji administracyjnej.